Η πολιτική των “εξαναγκαστικών στειρώσεων” στο Περού τη δεκαετία του 1990, η οποία είχε ως στόχο κυρίως φτωχές γυναίκες και μέλη εθνοτικών μειονοτήτων, συνιστά σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μπορεί να χαρακτηριστεί ως “έγκλημα κατά της ανθρωπότητας”. Αυτό επισημαίνει πρόσφατα επιτροπή του ΟΗΕ, η οποία απαιτεί αποζημιώσεις για τα θύματα αυτής της πολιτικής.
Η απόφαση της Επιτροπής για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών (CEDAW) προήλθε από την ομαδική προσφυγή πέντε γυναικών το 2020, οι οποίες υπήρξαν θύματα στείρωσης χωρίς τη συναίνεσή τους μεταξύ 1996 και 1997. Το πρόγραμμα αυτό υλοποιήθηκε υπό την ηγεσία του πρώην προεδρεύοντα Αλμπέρτο Φουχιμόρι και είχε ως σκοπό τη ρύθμιση της γεννητικότητας.
Στην απόφασή της, η CEDAW, που αποτελείται από 23 ανεξάρτητους ειδικούς, τόνισε ότι η “γενικευμένη και συστηματική εξαναγκαστική στείρωση μπορεί να θεωρηθεί έγκλημα κατά της ανθρωπότητας”. Παρά την υπερασπιστική γραμμή του Περού, σύμφωνα με την οποία το πρόγραμμα αφορούσε και στους άνδρες, η Επιτροπή σημείωσε ότι πάνω από 300.000 γυναίκες, κυρίως αυτόχθονες και από αγροτικές περιοχές, υπήρξαν θύματα, σε σύγκριση με μόλις 25.000 άνδρες.
Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα πως το πρόγραμμα εξαναγκαστικών στειρώσεων, που εφαρμόστηκε μεταξύ του 1996 και του 2000, αποτελούσε «μορφή βίας βάσει του φύλου σε βάρος των γυναικών, δεδομένου ότι οι ανδρικές και οι γυναικείες στειρώσεις διαφέρουν σημαντικά ως προς τη φύση των χειρουργικών επεμβάσεων και των κινδύνων» που συνεπάγονται.
Η Λετίσια Μπονιφάς, μέλος της Επιτροπής, επεσήμανε ότι αυτές οι πολιτικές ήταν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου καταπίεσης, αναφέροντας ότι οι εξαναγκαστικές στείρωσεις αποτελούν μια συστηματική επίθεση κατά των αυτοχθόνων γυναικών.
Η CEDAW, αν και δεν έχει μηχανισμούς επιβολής, κάλεσε τις αρχές του Περού να επιταχύνουν τις έρευνές τους και να εφαρμόσουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αποκατάστασης για τα θύματα, το οποίο θα περιλαμβάνει αποζημιώσεις και ψυχολογική υποστήριξη, προκειμένου να αποκατασταθεί η δικαιοσύνη και να αναγνωριστεί η ζημία που έχουν υποστεί.